Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

O.L. Vrouwebron in Handel, Noord Brabant  O.L. Vrouwebron in Handel, Noord Brabant

674 Geschreven in Februari 2021  

Je vindt de O.L. Vrouwebron aan de Onze Lieve Vrouwestraat 61 in Handel  (Zie OpenStreetMap.org).

De oudste vermelding van het plaatsje Handel dateert uit 1326 als 'Haenle' en later zien we 'Haendel' (1452) en 'Handel' (1843). De naam is samengesteld uit de woorden 'haan, korhaan' en 'lo', wat 'licht, open bos' betekend  (Zie: Etymologiebank.nl).
De hoeve 'Haenle' die in 1962 werdt gesloopt dateerde mogelijk uit het begin van de dertiende eeuw. Het oudste spoor terug in de geschiedenis naar de oorsprong van Handel als Maria-bedevaartsplaats gaat terug tot in 1368, maar kan heel goed nog verder terug gaan, want door een brand in 1709 is een groot deel van de archieven verloren gegaan. De 'Haenle' hoeve was in de dertiende eeuw in het bezit van de Duitse of Teutoonse Orde, die zich vóór 1220 binnen Gemert gevestigd moeten hebben, waarbij het plaatsje Handel een zeer waarschijnlijke eerste vestigingsplaats is. Deze monnikkenorde had als patrones de Maagd Maria en zullen in Handel een Maria-kapel gebouwd hebben, zoals deze orde dat ook in andere plaatsen waarin ze zich vestigden deed. De Maria kapel zal hier dus al in het begin van de dertiende eeuw gebouwd kunnen zijn. De oudste vermelding van de kapel vinden we echter pas in de veertiende eeuw in een orkonde gedateerd op 2 januari 1391. Vanaf de vijftiende eeuw begon de bedevaart naar Handel gestalte te krijgen, hoe de kapel er in die tijd uitzag is niet bekend, tot aan deze periode is er niets herkenbaars overgebleven in de huidige kerk. De huidige kerk bevat nog delen uit de veertiende en vijftiende eeuw (delen van de toren), waarvan helaas niets zichtbaar is. Na een brand in het begin van de achtiende eeuw werd de kerk hersteld en vergroot, de huidige kerk dateerd zodoende grotendeels uit de eerste helft van de achtiende eeuw. Het putje kreeg in 1919 haar huidige neo­gotische vorm; een fontijn waaruit aan vier zijden met een druk op de knop water komt stromen.
 (Bronnen: v.Asseldonk Blz.6-8Lathouwers Blz.10 t/m 14, 18, 41-45Margry Blz.136-141Ergoedwiki.nlMonumenten.nlOnzeLieveVrouwvanHandel.nlRijksmonumenten.nlWikipedia - Handel  en Wikipedia - O.L.Vrouwe van Handel)

Ontstaansmythe
Rond het jaar 1220 vond een schaapsherder een Mariabeeldje met kind Jezus die aan een twijg groeide. Nadat er rond dit beeldje genezingen hadden plaatsgevonden wilde men er een kapel bouwen. Toen men met een kar volgeladen met bouwmaterialen richting de bouwplaats reed, wilde de ossen daar niet stoppen maar liepen nog een stukje verder. Op deze plaats begon men toen de Mariakapel te bouwen, doch men had hier geen water in de buurt. Een volgende dag toen men weer naar de bouwplaats ging zag men daar Maria het kleedje van Jezus wassen en te drogen hangen in de zon. Men trof er een waterbron aan van zeker twee meter diep. Het water bleek bijzonder lekker en bleek bovendien geneeskrachtige eigenschappen te hebben. Heden staat op deze plaats de huidige fontijn.  (Bronnen: v.Asseldonk Blz.7-8Lathouwers Blz.7-8Margry Blz.138-139Ergoedgeowiki.nl  en Wikipedia - O.L.Vrouwe van Handel)

Het hier afgebeelde Maria beeldje zou het oorspronkelijke beeldje zijn, de stijl waarin het beeldje gemaakt is ontstond in de dertiende eeuw in Frankrijk en kwam een eeuw later, de veertiende eeuw, naar onze streken. Men dateerd dit beeldje daarom als veertiende eeuws, maar het zou natuurlijk door de Duitse Orde in de dertiende eeuw vanuit Frankrijk meegebracht kunnen zijn.  (Bron: Lathouwers Blz.12 en 80).


De waterbron en de Meidoorn
De waterbron bevindt zich op een breuklijn in de aarde; de zogenaamde "Storing van Handel-West". Hierdoor komt het water vanzelf naar boven. Het water uit de bron zou een geneeskrachtige werking hebben. Op de sokkel waarop de Engel staat is op de vier zijden de tekst die hiernaast staat te lezen.
Oorspronkelijk stond er altijd een Meidoornboom naast de bron, die helaas rond 1920 is bezweken en verwijderd. Dit zou de boom geweest zijn waarin het Mariabeeldje gevonden was. De bron en de Meidoorn stonden tot in 1919 in een landbouwgebied, totdat men hierna met de aanleg van het huidige processiepark begon. Rond de bron werd eind 1919 de huidige fontijn met aan vier zijden een kraantje gebouwd.
Oude heidense heilige plaatsen waren vaak omgeven door Meidoorn­hagen en ook bij de ingang van woningen diende de Meidoorn als bescherming. Wanneer de Meidoorn bloeide werden er bij de oude Kelten veel huwelijken gesloten. De Meidoorn symboliseert vruchtbaarheid, lente, bloei en is in verschillende tradities verbonden met de Godin.
De bron en Meidoorn zijn gekerstend door deze met Maria te verbinden.
 (Bronnen: v.Asseldonk Blz.13Lathouwers Blz.99-100Margry Blz.138-139v.d.Veen Blz.42-51AnneTanne.beCarinWennink.nlErgoedgeowiki.nlPlantaardigheden.nl  en  Tuinen.nl)

    





Wilt gij genezen zijn
O pelgrim zoo gebruik
Maria's bad altijd
Dit bad is altijd goed
Dit bad is altijd rein
Dat elkeen zich dan spoed
naar dit bad, dees fontijn
Ave Maria u behoed


Krachtplaats
Woensdag 3 Februari 2021 ben ik naar Handel geweest en heb ik de O.L. Vrouwebron en de kerk bezocht. Het was een regenachtige dag doch toen ik bij de bron was, werd het even droog en zag ik zelfs een glimpje zon. Ik heb toen meteen wat foto's gemaakt waarna ik met de wichelroede ging lopen. Deze wees direct richting de bron. Tevens een paar maal rond de kerk gelopen doch daar kreeg ik geen enkele reactie van de wichelroede. Toen ik bij de achterkant van de kerk liep, begon de wichelroede richting de bron de wijzen. De wichelroede reageerde bij de bron en een lage constructie links naast de bron met een metalen deksel (op de foto hieronder rechts van de bron), gezamenlijk vormden dezen het krachtcentrum. De wichelroede begon al op enige afstand richting de bron de wijzen wat voor mij duidelijk maakte dat de bron een sterk krachtcentrum moet zijn. Vervolgens begon het weer te regenen en ben ik nog even in het kerkje wezen kijken. In het kerkje kon je het boekje geschreven door Peter Lathouwers over de geschiedenis van de kerk en bedevaart in Handel kopen voor nog geen 7 euro, wat ik natuurlijk gekocht heb. De bron en het kapelletje waren vele eeuwen geleden op een afgelegen plaats gebouwd  (Bronnen: v.Asseldonk Blz.10  en  Margry Blz.142),  een aanwijzing dat hier mogelijk een oude heidense heilige plaats geweest moet zijn. Naar mijn gevoel was hier al lang voor de kapel, het putje en het Christendom een natuurlijke heilige bron bij een heilige Meidoorn, een oude heilige plaats. De krachtplaats rond de bron had een prettige sfeer in een mooie groene omgeving, zeker een bezoek waard!

Martin Roek