Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

De Janskerk, Utrecht  De Janskerk, Utrecht

528 Geschreven in Juli 2021     


De Janskerk vindt je aan het Janskerkhof 30 in Utrecht   (Zie  OpenStreetMap.org).

De Janskerk werd evenals de Pieterskerk in de eerste helft van de elfde eeuw door Bisschop Bernold gesticht. De beidde kerken leken aanvankelijk erg op elkaar; ze waren in een Romaanse stijl gebouwd, hadden twee kerktorens, waren gebouwd van tufsteen, hadden rode/roze zuilen in de kerk en een crypte onder het hoogkoor. De beidde kerken hebben ook verscheidenne malen ernstig te lijden gehad onder branden; in 1148 werden de Janskerk en de Pieterskerk zwaar beschadigd door brand.
Ook een brand in 1279 richte schade aan bij de Janskerk en de Pieterskerk. De ronde zuilen van de Janskerk werden verstevigd en werden vierkante pijlers en de crypte onder het hoogkoor werdt verwijderd omdat deze door instorting zwaar was beschadigd.
De in Romaanse stijl gebouwde Janskerk wou men in het begin van de zestiende eeuw moderniseren naar een Gotische bouwstijl. Alleen het achterste deel met het koor kreeg echter een Gotische stijl, verdere uitvoering van de plannen werd gedwarsboomd door de Reformatie.
Tijdens de stormramp van 1674 werden de torenspits en het dak van de Janskerk zwaar beschadigd. De Janskerk had aan de voorzijde (foto bovenaan) twee torens in de Romaanse stijl.
De linkertoren (Noordzijde) was in de veertiende eeuw al in slechte staat en was ingestort. Na de storm van 1674 bleek ook de toren aan de rechterkant (Zuidzijde) van de kerk te zwaar beschadigt, zodat deze in 1681 gesloopt moest worden.
Als alternatief werd er op het dak van het kerkkoor een koepeltorentje gebouwd.
De kerk had te lijden onder achterstallig onderhoud tijdens de Franse bezetting van 1810 tot 1813, en daarna werd de Janskerk een tijd als kazerne gebruikt. In 1936 werd het koor afgesloten omdat er gevaar van instorting was. Na de tweede wereldoorlog kon men pas de noodzakelijke herstel­werk­zaam­heden uitvoeren.
 (Bronnen: v.Deijk Blz.38-39v.Hulzen Blz.55-60Terlingen/Engelbregt Blz.67-71Kerkenkijken.nlRijksmonumenten.nl  en Wikipedia).

Kerkenkruis van Utrecht
Toen Keizer Koenraad II tijdens een bezoek aan Utrecht in Juni 1039 plots stierf, werd hij opgebaard in de Dom van Utrecht. Zijn stoffelijk overschot zou begraven worden in de Dom van Speyer in Duitsland. Zijn ingewanden werden echter in de Dom van Utrecht begraven.
Zijn zoon en opvolger, Keizer Hendrik III, doneerde veel waardevolle goederen waarvan mogelijk de bouw van de Pieterskerk (1039), de Janskerk (1042) en de Paulusabdij (1050) voor een groot deel gefinancierd werden. In veel bronnen is te lezen als dat het hier om een vooropgezet plan zou gaan om rond de het hart van Keizer Koenraad II in de Domkerk nieuwe kerken te bouwen in de vorm van een kruis rond de Domkerk. De Pieterskerk zou de top van het kruis worden en de beidde zijarmen werden gevormd door de Janskerk en de Pauluskerk van de Paulusabdij.
Bisschop Koenraad en keizer Hendrik IV completeerde met de realisatie van de Mariakerk in 1080 de bouw van dit kerkenkruis. Dat de kerken rond de Domkerk aan Petrus, Johannes, Paulus en Maria werden gewijd heeft mogelijk te maken met de vier Pauselijke basilieken in Rome; de Sint Pieter­basiliek (324),  de Aartsbasiliek van Sint Jan (324),  de Basikliek van Sint Paulus (324)  en de  Basiliek van Sint Maria (432). Hiermee verwees men naar de Stad Gods op aarde waarvan de paus en de keizer het hoofd waren. Door de vier kerken in een kruisvorm rond de Domkerk te bouwen zou men het kwaad afweren. Er zijn echter geen oude teksten teruggevonden waaruit blijkt dat de bouw van deze kerken in de vorm van een kruis een vooropgezet plan was...  (Bronnen: v.Deijk Blz.9v.d.Dool Blz.49-56Hulzen Blz.9-11Terlingen/Engelbregt Blz.56-60Zwijgers Blz.11-13CanonvanNederland.nlWikipedia - De 4 basilieken  en Wikipedia - Kerkenkruis).

Krachtplaats
Maandag 12 Juli 2021 ben ik weer samen met Indy (een goede vriendin) naar Utrecht geweest en hebben we ook de Janskerk bezocht. Vanaf de Domtoren zijn we meteen al met de wichelroedes gaan lopen. Toen we vanaf de Pieterskerk in de richting van de Domtoren liepen, werden we aangesproken door iemand die bezig was met grondwerkzaamheden aan de leidingen onder de straat; hij vroeg wat we aan het doen waren met de wichelroedes. Nadat we ons verhaal gedaan hadden vertelde hij dat hun ook wichelroedes gebruikten om te bepalen waar de kabels precies liepen, hij had wichelroedes in de auto liggen hiervoor. De man vertelde dat de kabels en ook waterleidingen heel doeltreffend met de wichelroedes op te sporen waren. Ik had wel eens gelezen dat dit gedaan werd maar dit was de eerste keer dat ik het van iemand hoorde die daar zelf mee werkte, leuke ontmoeting zo op straat in het centrum van Utrecht.
We liepen verder en aangekomen bij de hoek van de Voetiusstraat en de Domstraat wezen onze wichelroedes al in de richting van de Janskerk, waar zich blijkbaar een sterk krachtcentrum bevindt. Het krachtcentrum bleek bij het koor van de Janskerk te liggen. De drukte van de stad stoorde me vreemd genoeg niet, een prettig krachtcentrum.

Update Kerkenkruis
De krachtcentra van de Pieterskerk, Janskerk en Pauluskerk lagen in het koor van de kerk, bij de Mariakerk tussen de torens en bij de Domkerk bij de Domtoren. Alle kerken staan/stonden precies evenwijdig aan elkaar.

= wordt aan gewerkt =

Lees verder over de Domtoren,  de Mariaplaats,  de Pieterskerk en over de Paulusabdij.

Martin Roek